Ritchie's Fabulae Faciles HOME - Perseus - Hercules 1 - Hercules 2 - Hercules 3 - Hercules 4 Argonauts 1 - Argonauts 2 - Ulysses 1 - Ulysses 2

HERCULES

45. ELEVENTH LABOR: THE GOLDEN APPLES OF THE HESPERIDES

Eurystheus postquam bovês Gêryonis accêpit, labôrem ûndecimum Herculî imposuit, graviôrem quam quôs suprâ nârrâvimus. Mandâvit enim eî ut aurea pôma ex hortô Hesperidum auferret. Hesperidês autem nymphae erant quaedam fôrmâ praestantissimâ, quae in terrâ longinquâ habitâbant, et quibus aurea quaedam pôma â Iûnône commissa erant. Multî hominês aurî cupiditâte inductî haec pôma auferre iam anteâ cônâtî erant. Rês tamen difficillima erat, namque hortus in quô pôma erant mûrô ingentî undique circumdatus erat; praetereâ dracô quîdam cui centum erant capita portam hortî dîligenter custôdiêbat. Opus igitur quod Eurystheus Herculî imperâverat erat summae difficultâtis, nôn modo ob causâs quâs memorâvimus, sed etiam quod Herculês omnînô îgnôrâbat quô in locô hortus ille situs esset.

46. HERCULES ASKS AID OF ATLAS

Herculês quamquam quiêtem vehementer cupiêbat, tamen Eurystheô pârêre cônstituit, et simul ac iûssa êius accêpit, proficîscî mâtûrâvit. Â multîs mercâtôribus quaesîverat quô in locô Hesperidês habitârent, nihil tamen certum reperîre potuerat. Frûstrâ per multâs terrâs iter fêcit et multa perîcula subiit; tandem, cum in hîs itineribus tôtum annum cônsûmpsisset, ad extrêmam partem orbis terrârum, quae proxima est Ôceanô, pervênit. Hîc stâbat vir quîdam, nomine Atlâs, ingentî mâgnitûdine corporis, quî caelum (ita trâditum est) umerîs suîs sustinêbat, nê in terram dêcideret. Herculês tantâs vîrîs mâgnopere mîrâtus statim in conloquium cum Atlante vênit, et cum causam itineris docuisset, auxilium ab eô petiit.

47. HERCULES BEARS UP THE HEAVENS

Atlâs autem Herculî mâximê prôdesse potuit; ille enim cum ipse esset pater Hesperidum, certô scîvit quô in locô esset hortus. Postquam igitur audîvit quam ob causam Herculês vênisset, "Ipse," inquit, "ad hortum îbô et fîliâbus meîs persuâdêbô ut pôma suâ sponte trâdant." Herculês cum haec audîret, mâgnopere gâvîsus est; vim enim adhibêre nôluit, sî rês aliter fierî posset. Cônstituit igitur oblâtum auxilium accipere. Atlâs tamen postulâvit ut, dum ipse abesset, Herculês caelum umerîs sustinêret. Hôc autem negôtium Herculês libenter suscêpit, et quamquam rês erat summî labôris, tôtum pondus caelî continuôs complûrîs diês sôlus sustinêbat.

48. THE RETURN OF ATLAS

Atlâs intereâ abierat et ad hortum Hesperidum, quî pauca mîlia passuum aberat, sê quam celerrimê contulerat. Eô cum vênisset, causam veniendî exposuit et fîliâs suâs vehementer hortâtus est ut pôma trâderent. Illae diû haerêbant; nôlêbant enim hôc facere, quod ab ipsâ Iûnône (ita ut ante dictum est) hôc mûnus accêpissent. Atlâs tamen aliquandô iîs persuâsit ut sibi pârêrent, et pôma ad Herculem rettulit. Herculês intereâ cum plûrîs diês exspectâvisset neque ûllam fâmam dê reditû Atlantis accêpisset, hâc morâ graviter commôtus est. Tandem quîntô diê Atlantem vîdit redeuntem, et mox mâgnô cum gaudiô pôma accêpit; tum, postquam grâtiâs prô tantô beneficiô êgit, ad Graeciam proficîscî mâtûrâvit.

49. TWELFTH LABOR: CERBERUS THE THREE-HEADED DOG

Postquam aurea pôma ad Eurystheum relâta sunt, ûnus modo relinquêbâtur ê duodecim labôribus quôs Pýthia Herculî praecêperat. Eurystheus autem cum Herculem mâgnopere timêret, eum in aliquem locum mittere volêbat unde numquam redîre posset. Negôtium igitur eî dedit ut canem Cerberum ex Orcô in lûcem traheret. Hôc opus omnium difficillimum erat, nêmô enim umquam ex Orcô redierat. Praetereâ Cerberus iste mônstrum erat horribilî speciê, cui tria erant capita serpentibus saevîs cincta. Antequam tamen dê hôc labôre nârrâmus, nôn aliênum vidêtur, quoniam dê Orcô mentiônem fêcimus, pauca dê eâ regiône prôpônere.

50. CHARON'S FERRY

Dê Orcô, quî îdem Hâdês appellâbâtur, haec trâduntur. Ut quisque dê vîtâ dêcesserat, mânês êius ad Orcum, sêdem mortuôrum, â deô Mercuriô dêdûcêbantur. Hûius regiônis, quae sub terrâ fuisse dîcitur, rêx erat Plûtô, cui uxor erat Prôserpina, Iovis et Cereris fîlia. Mânês igitur â Mercuriô dêductî prîmum ad rîpam veniêbant Stygis flûminis, quô rêgnum Plûtônis continêtur. Hôc trânsîre necesse erat antequam in Orcum venîre possent. Cum tamen in hôc flûmine nûllus pôns factus esset, mânês trânsvehêbantur â Charonte quôdam, quî cum parvâ scaphâ ad rîpam exspectâbat. Charôn prô hôc officiô mercêdem postulâbat, neque quemquam, nisi hôc praemium prius dedisset, trânsvehere volêbat. Quam ob causam môs erat apud antîquôs nummum in ôre mortuî pônere eô cônsiliô, ut cum ad Stygem vênisset, pretium trâiectûs solvere posset. Iî autem quî post mortem in terrâ nôn sepultî erant Stygem trânsîre nôn potuêrunt, sed in rîpâ per centum annôs errâre coâctî sunt; tum dêmum Orcum intrâre licuit.

51. THE REALM OF PLUTO

Ut autem mânês Stygem hôc modô trânsierant, ad alterum veniêbant flûmen, quod Lêthê appellâbâtur. Ex hôc flûmine aquam bibere côgêbantur; quod cum fêcissent, rês omnîs in vîtâ gestâs ê memoriâ dêpônêbant. Dênique ad sêdem ipsîus Plûtônis veniêbant, cûius introitus â cane Cerberô custôdiêbâtur. Ibi Plûtô nigrô vestîtû indûtus cum uxôre Prôserpinâ in soliô sedêbat. Stâbant etiam nôn procul ab eô locô tria alia solia, in quibus sedêbant Mînôs, Rhadamanthus, Aeacusque, iûdicês apud înferôs. Hî mortuîs iûs dîcêbant et praemia poenâsque cônstituêbant. Bonî enim in Campôs Êlysiôs, sêdem beâtôrum, veniêbant; improbî autem in Tartarum mittêbantur ac multîs et variîs suppliciîs ibi excruciâbantur.

52. HERCULES CROSSES THE STYX

Herculês postquam imperia Eurystheî accêpit, in Lacôniam ad Taenarum statim sê contulit; ibi enim spêlunca erat ingentî mâgnitûdine, per quam, ut trâdêbâtur, hominês ad Orcum dêscendêbant. Eô cum vênisset, ex incolîs quaesîvit quô in locô spêlunca illa sita esset; quod cum côgnôvisset, sine morâ dêscendere cônstituit. Nec tamen sôlus hôc iter faciêbat, Mercurius enim et Minerva sê eî sociôs adiûnxerant. Ubi ad rîpam Stygis vênit, Herculês scapham Charontis cônscendit, ut ad ûlteriôrem rîpam trânsîret. Cum tamen Herculês vir esset ingentî mâgnitûdine corporis, Charôn solvere nôlêbat; mâgnopere enim verêbâtur nê scapha sua tantô pondere onerâta in mediô flûmine mergerêtur. Tandem tamen minîs Herculis territus Charôn scapham solvit, et eum incolumem ad ûlteriôrem rîpam perdûxit.

53. THE LAST LABOR IS ACCOMPLISHED

Postquam flûmen Stygem hôc modô trânsiit, Herculês in sêdem ipsîus Plûtônis vênit; et postquam causam veniendî docuit, ab eô petîvit ut Cerberum auferre sibi licêret. Plûtô, quî dê Hercule fâmam accêperat, eum benîgnê excêpit, et facultâtem quam ille petêbat libenter dedit. Postulâvit tamen ut Herculês ipse, cum imperâta Eurystheî fêcisset, Cerberum in Orcum rûrsus redûceret. Herculês hôc pollicitus est, et Cerberum, quem nôn sine mâgnô perîculô manibus prehenderat, summô cum labôre ex Orcô in lûcem et ad urbem Eurystheî trâxit. Eô cum vênisset, tantus timor animum Eurystheî occupâvit ut ex âtriô statim refûgerit; cum autem paulum sê ex timôre recêpisset, multîs cum lacrimîs obsecrâvit Herculem ut mônstrum sine morâ in Orcum redûceret. Sîc contrâ omnium opîniônem duodecim illî labôrês quôs Pýthia praecêperat intrâ duodecim annôs cônfectî sunt; quae cum ita essent, Herculês servitûte tandem lîberâtus mâgnô cum gaudiô Thêbâs rediit.

54. THE CENTAUR NESSUS

Posteâ Herculês multa alia praeclâra perfêcit, quae nunc perscrîbere longum est. Tandem iam aetâte prôvectus Dêianîram, Oeneî fîliam, in mâtrimônium dûxit; post tamen trîs annôs accidit ut puerum quendam, cui nômen erat Eunomus, câsû occîderit. Cum autem môs esset ut sî quis hominem câsû occîdisset, in exsilium îret, Herculês cum uxôre suâ ê fînibus êius cîvitâtis exîre mâtûrâvit. Dum tamen iter faciunt, ad flûmen quoddam pervênêrunt in quô nûllus pôns erat; et dum quaerunt quônam modô flûmen trânseant, accurrit centaurus Nessus, quî viâtôribus auxilium obtulit. Herculês igitur uxôrem suam in tergum Nessî imposuit; tum ipse flûmen trânâvit. Nessus autem paulum in aquam prôgressus ad rîpam subitô revertêbâtur et Dêianîram auferre cônâbâtur. Quod cum animadvertisset Herculês, îrâ graviter commôtus arcum intendit et pectus Nessî sagittâ trânsfîxit.

55. THE POISONED ROBE

Nessus igitur sagittâ Herculis trânsfîxus moriêns humî iacêbat; at nê occâsiônem suî ulcîscendî dîmitteret, ita locûtus est: "Tû, Dêianîra, verba morientis audî. Sî amôrem marîtî tuî cônservâre vîs, hunc sanguinem quî nunc ê pectore meô effunditur sûme ac repône; tum, sî umquam in suspîciônem tibi vênerit, vestem marîtî hôc sanguine înficiês." Haec locûtus Nessus animam efflâvit; Dêianîra autem nihil malî suspicâta imperâta fêcit. Paulô post Herculês bellum contrâ Eurytum, rêgem Oechaliae, suscêpit; et cum rêgem ipsum cum fîliîs interfêcisset, Iolên êius fîliam captîvam sêcum redûxit. Antequam tamen domum vênit, nâvem ad Cênaeum prômunturium appulit, et in terram êgressus âram cônstituit, ut Iovî sacrificâret. Dum tamen sacrificium parat, Licham comitem suum domum mîsit, quî vestem albam referret; môs enim erat apud antîquôs, dum sacrificia facerent, albam vestem gerere. At Dêianîra verita nê Herculês amôrem ergâ Iolên habêret, vestem priusquam Lichae dedit, sanguine Nessî înfêcit.

56. THE DEATH OF HERCULES

Herculês nihil malî suspicâns vestem quam Lichâs attulerat statim induit; paulô post tamen dolôrem per omnia membra sênsit, et quae causa esset êius reî mâgnopere mirâbâtur. Dolôre paene exanimâtus vestem dêtrahere cônâtus est; illa tamen in corpore haesit, neque ûllô modô abscindî potuit. Tum dêmum Herculês quasi furôre impulsus in montem Octam sê contulit, et in rogum, quem summâ celeritâte exstrûxit, sê imposuit. Hôc cum fêcisset, eôs quî circumstâbant ôrâvit ut rogum quam celerrimê succenderent. Omnês diû recûsâbant; tandem tamen pâstor quîdam ad misericordiam inductus îgnem subdidit. Tum, dum omnia fûmô obscûrantur, Herculês dênsâ nûbe vêlâtus â Iove in Olympum abreptus est.

CONTINUE... The Argonauts are next!