Apud Portiunculam
iuxta eius cellam
cicada in ficu residens
frequenter canebat;
|
Portiuncula: small town about a mile from Assisi |
|
where did the cicada live? what did the cicada do? |
quam vir Dei
manum extendens
vocavit dicens:
"soror mea cicada,
veni ad me."
Quae statim oboediens
super eius manum adscendit. |
vir Dei = Franciscus
quam = cicadam, object of vocavit
quae = cicada
|
|
what did Francis tell the cicada to do? did the cicada obey? |
Cui ille:
"canta, mea soror cicada,
et dominum tuum lauda!"
quae protinus canens
nonnisi licentiata recessit. |
cui = cicadae
quae = cicada
|
|
what did Francis command the cicada to do next? |
Parcit lucernis, lampadibus et candelis,
nolens sua manu deturpare fulgorem. |
parco, -ere: takes dative
nolens: takes infinitive (deturpare) |
|
how did Francis treat candles and other sources of light? |
Super petras
reverenter ambulat
intuitu eius, qui dicitur
"petra legis divinae"; |
intuitus: in the sense of respect, consideration |
|
how did Francis treat the stones he walked on? |
vermiculos,
ne transeuntium pedibus conculcentur,
levat |
conculcentur: subject of this passive verb is vermiculi:
levat vermiculos ne conculcentur pedibus
transeuntium: genitive plural (hominum)
ne: negative purpose clause
|
|
what did Francis do with worms that he found? |
et apibus,
ne inedia pereant
glacie hiemali,
mel et optima vina iubet apponi, |
iubet apponi mel et optima vina apibus, ne (apes) inedia pereant (in)
glacie hiemali
apponi: present passive infinitive
|
|
what did Francis do to help the bees in winter? |
fraterno nomine
animalia cuncta vocabat. |
e.g. "frater vermiculus", "soror cicada",
etc. |
|
how did Francis address the animals? |
Miro et ineffabili gaudio replebatur
ob creatoris amorem,
cum solem, lunam et stellas intuebatur
et eas ad creatoris amorem invitabat. |
replebatur: subject is Franciscus
invitabat eas (creaturas) ad creatoris amorem
|
|
what did Francis say to the sun and moon and stars? |
Coronam sibi magnam fieri prohibebat
dicens:
"volo,
quod fratres mei pulices
partem habeant in capite meo". |
prohibebat coronam magnam fieri sibi
fieri = used for passive of facere
quod = ut
pulices, s.v. pulex
|
|
why did Francis not want to cover his head? |
Cum apud castrum Alvianum praedicaret,
propter garritus hirundinum ibidem nidificantium
audiri non poterat. |
garritus: masc. acc. plural
hirundinum, s.v. hirundo
(Franciscus) non poterat audiri |
|
what happened when he was preaching at Alviano? (a town in Umbria, Italy) |
Quibus ille:
"sorores meae hirundines,
iam tempus est,
ut loquar ego,
quia vos satis dixistis;
tenete silentium,
donec verbum domini compleatur." |
quibus = hirundinibus |
|
what did Francis say to the swallows? |
Cui continuo oboedientes
protinus conticuerunt. |
cui = Francisco
protinus = adverb |
|
what did the swallows do? |
Transeunte aliquando viro Dei
per Apuliam
unam bursam magnam
repperit in via
denariis tumentem,
|
transeunte viro = ablative absolute |
|
what did Francis find along the road? |
quam socius videns
accipere voluit,
ut pauperibus erogaret, |
quam = bursam |
|
what did the man traveling with Francis want to do? |
sed ille nullatenus permisit
dicens:
"non licet, fili,
alienum auferre." |
ille = Franciscus
fili: vocative
auferre, s.v. aufero
|
|
why did Francis disagree? |
Sed cum ille vehementer instaret,
Franciscus paululum orans iubet,
ut bursam tollat,
quae iam colubrum pro pecunia
continebat. |
quae = bursa |
|
what happened when Francis prayed? |
Quod videns frater timere coepit,
sed oboedientiae volens implere mandatum,
bursam manibus capit
et inde magnus serpens
protinus exilivit. |
inde = de bursa |
|
what was in the purse now? |
Et ait Franciscus:
"pecunia servis Dei nihil aliud est
quam diabolus
et coluber venenosus." |
nihil aliud quam = "nothing other than" |
|
what did Francis say about the true meaning of money? |
Cum vero
ad dies iam appropinquaret extremos,
longa infirmitate confectus
super nudam humum
nudum poni se fecit |
ad dies extremos = ad diem mortis
longa infirmitate = ablative
fecit se poni = poni is passive infinitive
|
|
what happened when Francis approached the end of his life? |
fecitque omnes fratres
ibidem assistentes
ad se vocari |
vocari = passive infinitive |
|
who did Francis summon? |
et manus singulis imponens omnibus
ibi praesentibus benedixit
et instar cenae dominicae
singulis bucellam panis divisit. |
benedicere: takes dative
instar: takes genitive (= similis + genitive)
panis: genitive singular
|
|
what did Francis do when the brethren arrived? |
Invitabat,
ut moris sui erat,
omnes creaturas
ad laudem Dei;
nam et mortem ipsam
cunctis terribilem et exosam
hortabatur ad laudem
|
moris, s.v. mos
moris sui: genitive of description
invitabat omnes creaturas ad laudem Dei (ut moris sui erat)
hortabatur: deponent verb (transitive)
(Franciscus) hortabatur mortem ad laudem (Dei)
|
|
what did Francis want everyone - and everything - to do? |
eique laetus occurrit
et ad suum invitabat hospitium
dicens:
"bene veniat soror mea mors." |
et laetus (Franciscus)
occurrit morti et invitabat (mortem) ad suum hospitium
veniat: 3rd person singular pres. subjunctive
|
|
what did Francis say to Death? |
Ad extremam igitur horam veniens
dormivit in domino.
Cuius animam
quidam frater vidit
in modum stellae
similis lunae in quantitate,
soli in splendore. |
cuius = Francisci
similis: takes genitive or dative
lunae...soli: dative
|
|
what did one of the monks see when Francis died? |