image of Grammatica (by Abbess Herrad)

Week 14: Hrotsvitha.

Background | Background Quiz | Starting Assumptions | Resources | Extras
Vocabulary | Etymology | Grammar | Perseus Dictionary | Perseus Tool

Reading Overview | Reading Quiz: English
| Reading Quiz: Latin
Discussion Questions | Latin Composition | Weekly Checklist


Reading #3

Next reading ->

  Dulcitius goes to his wife and she tells him that the Christian women must have put a magic spell on him. Dulcitius is outraged, and now Diocletian is angry too

Diocletianus.
dolet nimium,
quod praesidem Dulcitium audio
adeo illusum,
adeo exprobratum,
adeo calumniatum.
sed,
ne viles mulierculae
iactant se
impune nostris diis
deorumque cultoribus illudere,
Sisinnium comitem dirigam
ad ultionem exercendam.
[...]

quod: relative pronoun (antecedent is implied hoc, the subject of dolet: "the fact that...")
praesidem: s.v. praeses

praesidem... illusum, exprobratum, calumniatum: indirect statement (introduced by audio)

ne...iactant: ne + subjunctive (ne is the negation of ut)

se...illudere: indirect statement (introduced by iactant)

impune: adverb
comitem: s.v. comes
dirigam: future tense

  why is Diocletian so angry at what the women have done?
  [Sisinnius then orders the two older sisters to be burned at the stake. They die, but their bodies appear to be untouched by the flames. Sisinnius then argues with the youngest sister, Hirena, trying to persuade her to give in. Finally, he sends her away with the soldiers to be taken to a whore house, a "place of shame". Now Sisinnius unexpectedly sees the soldiers running back towards him, emtpy-handed.]
Sisinnius.
qui sunt hi,
qui nos invadunt?
quam similes sunt militibus,
quibus Hirenam tradidimus!
ipsi sunt. -
cur tam cito revertimini?
quo tenditis tam anheli?
milites.
te ipsum quaerimus.

qui sunt...? interrogative pronoun
qui nos invadunt: relative pronoun (antecedent is hi)

quam: how
quibus: relative pronoun (antecedent is militibus)

revertimi: 2nd person plural (Sisinnius is now speaking to the soldiers)

quo: whither, to where, where (adverb)

  what does Sisinnius ask the soldiers?
Sisinnius.
ubi est,
quam traxistis?
milites.
in supercilio montis.
Sisinnius.
cuius?
milites.
proximi.

quam: relative pronoun (antecedent is implied ea, "she", subject of est)

cuius = cuius montis: cuius is interrogative adjective (which mountain?)

proximi: masculine genitive singular, agrees with montis

  where is the woman Hirena now?
Sisinnius.
o insensati et hebetes
totiusque rationis incapaces.
milites.
cur causaris?
cur voce et vultu nobis minaris?
Sisinnius.
di vos perdant!

hebetes: s.v. hebes
incapaces: s.v. incapax

causaris: s.v. causor (deponent verb)
minaris: s.v. minor (deponent verb)
voce: s.v. vox
vultu: s.v. vultus

perdant: jussive subjunctive

  how is Sisinnius treating the soldiers?
milites.
quid in te commisimus?
quam tibi iniuriam fecimus?
quae tua iussa
transgressi sumus?
Sisinnius.
nonne praecepi,
ut rebellem deorum
ad turpitudinis locum traheretis?

commisimus: s.v. committo
quam: fem. accusative interrogative adjective (agrees with iniuriam)
quae: neuter accusative interrogative adjective (agrees with iussa)
transgressi sumus: s.v. transgredior (deponent verb, takes object: iussa)

nonne: introduces questions (did I not...?)
ut...traheretis: ut + subjunctive
rebellem: s.v. rebellis
turpitudinis: s.v. turpitudo

  what had Sisinnius ordered the soldiers to do?
milites.
praecepisti,
nosque tuis praeceptis
operam dedimus implendis,
sed supervenere
duo ignoti iuvenes,
asserentes
se ad hoc ex te missos,
ut Hirenam
ad cacumen montis producerent.
Sisinnius.
ignorabam.
milites.
agnoscimus.

supervenere = supervenerunt
duo: masculine nominative plural (agrees with iuvenes)
iuvenes: s.v. iuvenis

se... missos (esse): indirect statement, introduced by asserentes

ut...producerent: ut + subjunctive

cacumen: neuter accusative singular

  how did it happen that the soldiers let the woman go? where is the woman now?
Sisinnius.
quales fuerunt?
milites.
amictu splendidi,
vultu admodum reverendi.
Sisinnius.
num sequebamini illos?
milites.
sequebamur.

amictu: s.v. amictus

vultu: s.v. vultu

sequebamini: 2nd person plural, s.v. sequor (deponent verb, takes object: illos)

  what did these two mysterious men look like?
Sisinnius.
quid fecerunt?
milites.
a dextra laevaque Hirenae
se locaverunt
et nos huc direxerunt,
quo te exitus rei non lateret.

huc: hither, to this place

direxerunt: s.v. dirigo

quo: where (adverb)

exitus: nominative singular (subject of lateret)
rei: genitive singular

  what did these two men do?
Sisinnius.
restat,
ut ascenso equo pergam
et, qui fuerint,
qui nos tam libere illuserunt,
perquiram.
milites.
properemus pariter.

ut..pergam: ut + subjunctive

qui...fuerint: indirect question (introduced by perquiram)

properemus: hortatory subjunctive

pariter: adverb

  what is Sisinnius going to do now?

Next reading ->


Modern Languages 4970 / MRS 4903: Medieval Latin. Spring 2003 Online Course at the University of Oklahoma. Visit http://www.ou.edu/online/ for more info.
Laura Gibbs, University of Oklahoma - Information Technology © 2003.  laura-gibbs@ou.edu. Last updated: December 29, 2002 7:12 PM