<< Home Page | Rom. Nil. Rhythmicae Index

Aesop's Fables: Romuli Nilantis Fabulae Rhythmicae

Book 2.20: de animalibus regem cupientibus (p. 743 in Hervieux; Perry 514)

Nuper animalia     cuncta convenere,
Regem cupientia     sibi praesidere.
Hinc Iovem sollicitant     et preces fudere.
Jupiter annuit his cupiens ad vota favere.

Dum tractant de principe,     Leo postulatur
Rex illis constitui,     si fides praestatur
Quod ferox non imperet;     ille protestatur
Se cunctis humilem fieri. Sic regna lucratur.

En, ut rex statuitur,     coepit effrenari
Et mox suis subditis     dolos machinari.
coepit eos abditis     locis sciscitari,
Carnibus innocuis cupiens semper satiari.

Singillatim singulis     dolos opponebat,
Quis morbus, quae grauitas,     illos extorquebat.
Aegros et incolumes     omnes occidebat.
Trux, nulli parcens, omnes iugulare volebat.

Sic demum cum bestias     plurimas necavit,
E locis absconditis     Simiam uocavit,
Statum quaerens corporis.     Ille nimis pavit;
Fraude dolum simulans, caute responsa paravit.

Tuus, inquit, halitus,     o Leo, discessit
Velut nardus piscua,     cum fragrans olescit.
Blandis Leo laudibus     linitus nutescit
Ad modicum, sed post eius pro carne macrescit.

Leo morbum simulat.     Medici vocantur;
Morbum non reperiunt,     cum nervos scrutantur.
Insuetos sumere     cibos nunc hortantur,
Quales posse suum morbum sanare putantur.

Ait Leo : Simiae     carnibus sanari
Aestimo; sed vereor     crudelis vocari.
Illi dicunt licite     talia patrari.
Simia cum reliquis profertur iussa necari.

Moralitas.
Hic subiectos innuit     multas sustinere
Poenas et iniurias,     loqui nec audere.
Sed oppressi nequeunt     quandoque silere,
Nam laquei poena tormenta nequit reticere.

Version in Wright's Latin Stories:

XX. DE ANIMALIBUS REGEM CUPIENTIBUS.

NUPER animalia cuncta convenere,
Regem cupientia sibi possidere;
Hinc Jovem sollicitant, et preces fudere;
Jupiter annuit illis, cupiens ad vota favere.
Dum tractant de principe, leo postulatur
Rex illis constitui, si fides præstatur
Quod ferox non imperet; ille protestatur
Se cunctis humilem fieri: sic regna lucratur.
En ut rex statuitur, coepit effrænari
Et mox suis subditis dolos machinari;
C&oelig;pit eos abditis locis sciscitari,
Carnibus innocuis cupiens semper satiari.
Singulatim singulis dolos opponebat:
Quis morbus, quæ gravitas, illos extorquebat;
Ægros et incolumes omnes occidebat,
Trux, nulli parcens, omnes jugulare volebat.
Sic demum cum bestias plurimas necavit,
E locis absconditis simiam vocavit,
Statum quærens corporis; ille nimis pavit,
Fraude dolum simulans caute responsa paravit.
"Tuus," inquit, "halitus, o leo, discessit
Velut nardus pistica cum fragrans olescit."
Blandis leo laudibus linitus mitescit
Ad modicum, sed post ejus pro carne macrescit.
Leo morbum simulat, medici vocantur;
Morbum non reperiunt cum nervos scrutantur;
Insuetos sumere cibos hunc hortantur,
Quales posse suum morbum sanare putantur.
Ait leo simiæ, "Carnibus sanari
Æstimo, sed vereor crudelis notari."
Illi dicunt licite talia patrari;
Simia cum reliquis profertur jussa necari.
MORALITAS.
Hic subjectos innuit multas sustinere
P&oelig;nas et injurias, loqui nec audere,
Sed oppressi nequeunt quandoque silere;
Nam laquei poena tormenta nequit retinere.

 

The Latin text shown here is taken from Léopold Hervieux, Les fabulistes latins depuis le siècle d'Auguste jusqu'à la. fin du Moyen-Age (1893-1899). Volume 2.: Phèdre et ses anciens imitateurs directs et indirects, pp. 714-755, and also the readings in Thomas Wright's A Selection of Latin Stories, from Manuscripts of the Thirteenth and Fourteenth Centuries. London: 1842 (online).